Blog

Stosunki rodzinne nie zawsze układają się poprawnie. Nierzadko dochodzi do sytuacji, gdy dzieci zaniedbują swoich rodziców, co może mieć konsekwencje w zakresie dziedziczenia. Spadkodawca może bowiem, sporządzając testament i powołując do spadku konkretną osobę, dokonać wydziedziczenia swoich zstępnych w myśl na art. 1008 pkt 3) kc tj. zarzucając im uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych. Wydziedziczenie powoduje, iż co do zasady wydziedziczony nie będzie mógł się ubiegać o wypłatę zachowku od spadkobiercy powołanego testamentem.

Czy jednak zawsze? Przyjrzymy się sytuacji gdy do zerwania stosunków rodzinnych doszło wskutek niezawiniony przez wydziedziczonego w testamencie. Może bowiem zdarzyć się sytuacja w której ojciec porzucił swoją córkę w dzieciństwie i spełniał względem niej tylko i wyłącznie zasądzony obowiązek alimentacyjny. Czy wówczas taką córkę można skutecznie wydziedziczyć zarzucając jej uporczywe niedopełnianie obowiązków względem ojca, który nigdy nie chciał nawiązać z nią żadnej relacji rodzicielskiej? Otóż, orzecznictwo wskazuje tutaj jednoznacznie, iż przyczyną wydziedziczenia może być tylko obiektywnie naganne postępowanie uprawnionego, które dodatkowe jest zawinione. (por. np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach, I Wydział Cywilny z dnia 03 grudnia 2014 r. I ACa 702/14) W sytuacji zatem, gdy takiej zawinionej naganności nie można uprawnionemu do zachowku zarzucić, możliwym jest kwestionowanie dokonanego przez spadkodawcę wydziedziczenia.

W jaki sposób można dochodzić bezskuteczności wydziedziczenia? W tym zakresie wydziedziczony może dowodzić nieważności testamentu w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku, o ile oczywiście są spełnione ku temu odpowiednie przesłanki (np. spadkodawca w dacie sporządzania testamentu cierpiał na chorobę psychiczną). Wówczas, gdyby testament okazał się nieważny, brak jest skutecznego powołania spadkobiercy do spadku i nie istnieje również wydziedziczenie. Zaznaczyć jednak należy, iż w sytuacji wskazanej powyżej podważenie wydziedziczenia może się odbywać w procesie o zachowek. Wówczas uprawniony do zachowku powinien dowodzić, iż zerwanie więzi rodzinnej zostało dokonane przez samego spadkodawcę, a ten kto zawinił zerwaniu owych więzów nie może ze swej niegodziwości wywodzić korzystnych dla siebie skutków prawnych.
 
Pamiętaj, każdy stan faktyczny jest inny, a prawo spadkowe jest skomplikowane. Kancelaria posiada doświadczenie w procesach o zachowek. Zasięgnięcie fachowej porady prawnej to pierwszy krok do pozyskania wiedzy jak skutecznie ubiegać się o zachowek.